Машина жасау кластерін жандандыру міндет

Орал қаласында «Мұнайгаз өнеркәсібіне арналған машинажасау» кіші кластерін дамыту бойынша форум өтті. Алқалы жиынға даму институттары, ұлттық компаниялар, ірі кен игерушілер мен жоғары оқу орындарының өкілдері қатысты. Форумда машинажасау саласын дамыту, оның қазіргі күйі мен өзекті мәселелері, келешек әлеуеті жайы талқыланды. Индустриалды-инновациялық даму бағдарламасына сай жобалар пысықталды. Алдымен, көрмеде машинажасау компанияларының қызметі таныстырылды. Мұнайгаз саласына түрлі жабдықтар ұсынатын ірілі-ұсақты кәсіпорындардың өнімдерін де осы жерден табуға болады. Мұнда құрылыс заттарын, кеме-катер, трансформатор, көлік техникасын шығаратын өндіріс орындары бар жақсысын әкеліпті. Мәселен, Орал трансформатор зауытының өндіріс қуаттылығы 70 пайызға жеткен. - Өткен жылы біз түркиялық серіктестерімізбен «Орал электрик» атты бірлескен кәсіпорын құрдық. Қазір мұнайгаз және өнеркәсіп нарығында жоғары  сұранысқа ие электр жабдықтарын шығарып жатырмыз. Жылдығ басында алғашқы өнімдерімізді Астана-ЭКСПО, КПО б.в компанияларына және Ресейге жібердік, - деді «ОРАЛ ТРАНСФОРМАТОР ЗАУЫТЫ» ЖШС директоры АҚЖОЛ САУРАНБАЕВ Форумның біздің өңірде өтуі тегін емес. Батыс Қазақстан облысы мұнайгаз өнеркәсібіне арналған машинажасау саласының кіші кластерін дамытатын аймақ ретінде бекітілді. Бүгінде Қаршығанақ кен орнын игеруге 3 мыңнан астам қазақстандық компания атсалысуда. Соңғы 20 жылда «КПО б.в.-дың» отандық кәсіпорындарға берген тапсырыс көлемі 6,3 млрд АҚШ доллары болған. - Облыста 8 компания мұнайды алу және барлау жұмысымен айналысады. Өнеркәсіп өнімдерінің 90 пайызы – тау-кен игеру секторының үлесінде. Бұл саладағы ең ірі кәсіпорындар «КПО б.в.» мен «Жайықмұнай» компаниялары. Сөйтіп, Қарашығанақ және Чинарев, тағы да басқа кен орындарын игеру мұнайгаз саласындағы машина жасау саласын дамытуға негіз болады, - дейді БҚО әкімінің орынбасары ИГОРЬ СТЕКСОВ. Кіші кластерді дамыту үшін осыдан төрт жыл бұрын өңірде консорциум құрылды. Оның құрамына жергілікті машинажасау компаниялары мен зауыттар кіреді. Мақсат – «КПО», «ТШО» секілді кен игеруші ірі компаниялардың тендерлеріне қатысып, тапсырыстар алу. Бірақ бұл бағытта өзекті мәселелер де бар. Біріншіден, шетелдік инвесторлардың тендеріне қатысу оңай емес. Олар халықаралық API, ASME стандарт сертификатын сұрайды. Ол үшін мамандар жоғары білікті болуы керек. Екіншіден, шетелдіктер біздің зауыттардағы қырық жыл бұрынғы құрал-жабдықтарға мұрнын шүйіріп қарайды. Яғни, жергілікті машинажасау компанияларына модернизация, инновациялық технологияларды енгізу керек. Сонда ғана тендер талабын орындап, тапсырыс ала алады. Бірақ біздікілер де қол қусырып отырған жоқ. Нарықта ұтылмас үшін мамандарды оқыту, транс-ұлттық компаниялармен бірігіп кәсіпорын ашу секілді қадамдарға көшкен. - БҚАТУ-дың машина жасау факультеті біздің зауыт-кәсіпорындармен бірге жұмыс істейді. Студенттер бізге келеді, біздің мамандар ол жақта сабақ береді. Ал ҚазИИТУ-да біз программистерді оқытатын жаңа бөлім аштық. «Всемирный сайтқа» қосылдық. Біздің мекемелерді дүние жүзіндегі транс-ұлттық компаниялармен байланыстыру үшін, - дейді «ЗЕНИТТЕХСЕРВИС» ЖШС басшысы Көшербай АЙҒОЖАҰЛЫ. Өңірлік машинажасау компанияларының мәселесі көп болғанымен, әлеуеті жоғары. Тек технологияны жаңартып, бәсекеге қабілетті өнім шығару қажет. Форумға Атыраудан «ТШО» компаниясы мен өзге де кәсіпорындар өкілдері қатысты. Ресейдің көршілес облыстарынан мамандар келіп, әріптестікке әзір екендіктерін білдірді. - Біз ұшқышсыз басқарылатын әуе кешендерін шығарамыз. Бұл құрылғылар арқылы жер қыртысын күндіз-түні, кез келген ауа райында бақылауға болады. Мұнайгаз саласындағы өндіріс орындарында аэровидеомониторинг жүргізуге тиімді. Жоғарыдан фотоға түсіруден бастап, қай жерде құбыр не жол бар екенін, жер қыртысының жағдайын, өзге де күрделі сараптама жасауға көмектесеміз, - дейді Самара облысының кластерлік инжинирлік орталығы басшысы Сергей КОРНИЛОВ. Жалпы еліміз бойынша машина жасау одағына 300 компания кіреді. Оның құрамындағы батысқазақстандық кәсіпорындар санын арттырып, кіші кластерді дамыту үшін мәселені осындай ашық алаңдарда талқыланғанның тиімділігі мол. Форум соңында «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ мен «Орал» ӘКК арасында өзара ынтымақтастық жөніндегі меморандумға қол қойылды Арман КУРМАНГАЛИЕВ