Аудиторлық қорытынды - салық тексеруінің балама түрі

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша салық тексерістерін жетілдіру және санын азайту арқылы бизнеске қысым жасауды болдырмау мақсатында 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап аудиторлық ұйымдардың қорытындысы ретінде заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлердің қызметін өз еріктерімен таратудың оңайлатылған тәртібі белгіленді. Таратудың оңайлатылған тәртібі ҚР Салық кодексінің 37-2-бабымен реттеліп, келесі талаптарға сәйкес келетін: 1) таратылатын заңды тұлғаның және қызметін тоқтататын дара кәсіпкердің талап қоюдың мерзiмi кезеңіндегі түзетулері ескеріле отырып, жылдық жиынтық кірістерінің жалпы сомасы айлық есептiк көрсеткiштің 120000 еселенген мөлшерінен, яғни 272,3 млн. теңгеден аспайтын; 2) салық органына қызметті тоқтату туралы салықтық өтініш берілген күнге дейін күнтізбелік жиырма күн бұрын аудиторлық ұйым жасаған салықтар бойынша аудиторлық қорытындысы бар салық төлеушілерге қатысты қолданылады. Бұл ретте, егер салықтар бойынша аудиторлық қорытындының нәтижелері бойынша салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеу және төлеу, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу, ұстап қалу, аудару, әлеуметтік аударымдарды есептеу және төлеу жөніндегі міндеттемелер туындаса, таратылатын заңды тұлға немесе қызметін тоқтататын дара кәсіпкер мұндай міндеттемелерді аудиторлық ұйым салықтар бойынша аудиторлық қорытындыны осындай салық төлеушіге тапсырған күннен кейінгі күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде орындауға тиіс. Резидент-заңды тұлға тарату туралы шешім қабылданған жағдайда, дара кәсіпкер қызметті тоқтату туралы шешім қабылданған жағдайда өзі орналасқан жердегі салық органына қызметті тоқтату туралы салықтық өтінішпен бірге бір мезгілде аудиторлық ұйым жасаған салықтар бойынша аудиторлық қорытындыны тапсырады. Егер таратылатын салық төлеуші қосылған құн салығын төлеуші болып табылса, көрсетілген құжаттармен бірге қосылған құн салығы бойынша тіркеу есебіне қою туралы куәлігін және қосылған құн салығы бойынша тіркеу есебінен шығару туралы салықтық өтінішті тапсыруы қажет. Сонымен қатар 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне салықтар бойынша аудиторлық есептерді дұрыс жасамағаны үшін, сонымен қатар салықтар бойынша аудит жүргізу тәртібін бұзғаны үшін аудиторлық ұйымдарды әкімшілік жауапкершілікке тарту мәселесі енгізілді. 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық тексерісінің баламасы ретінде салықтар бойынша аудит және аудиторлық ұйымдармен салықтар бойынша қорытынды жасау енгізілді. Салық кодексінің бұл нормалары: * мониторингке жататын ірі салық төлеушілерге; * жер қойнауын пайдаланушыларға; * акцизделетін өнімдердің жекелеген түрлерінің, биотопливо өндірісі мен айналымын жүзеге асыратын салық төлеушілерге қатысты қолданылмайды. Батыс Қазақстан облысы бойынша Мемлекеттік Кірістер Департаменті Аудит басқармасы